Een blik om ons heen laat zien dat er her en der mannen met een revolver voor de deur van of in een gebouw staan met het doel om personeel en klanten te beveiligen tegen georganiseerde criminaliteit. Ze moeten voortdurend alert zijn. Dit werk vraagt om kennis, inzicht en bekwaamheid en daarom moeten deze mannen een gedegen opleiding volgen alvorens ze zich security gard mogen noemen. Ze moeten vooral geestelijk gezond en zeer betrouwbaar zijn. Daarom moet zo’n beveiligingsbedrijf aan bepaalde voorwaarden voldoen voordat hij mag opereren en zijn werknemers worden met zorg gescreend voordat ze worden aangenomen. Ze kunnen worden ingezet voor particulieren of voor een bedrijf.
Een beveiliger heeft bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Particuliere veiligheidszorg is belangrijk geworden in onze huidige samenleving en is een vak apart. Binnen de vier muren van een klantlocatie komen vaak mensen die iets te verliezen hebben. Ze zijn medewerker of klant, ze brengen of ze halen iets. Er gelden regels, er zijn normen en waarden. Buiten krijgen beveiligers met veel meer prikkels te maken. Het ene moment vraagt iemand de weg, het volgende moment krijgen ze te maken met geweld en agressie. Van beveiligers wordt tegenwoordig verwacht dat ze meer naar buiten kijken, dat ze afwijkend gedrag signaleren en proactief en communicatief te werk gaan. Beveiligers zitten bij de deur(ingang) en zijn daarom de eersten die te maken krijgen met geweld. Het is daarom belangrijk om afwijkend gedrag snel te detecteren.
Dat er security is en kan worden ingezet is een goede zaak, maar we moeten er wel voor waken dat de grens van het toelaatbare niet wordt overschreden. De bedrijven moeten hun personeel streng screenen alvorens ze in te zetten, wie neem je in dienst, is hij betrouwbaar en is hij geestelijk in orde. Vooral dat geestelijke welzijn is van groot belang. Want niet iedereen kan op verantwoorde wijze een vuurwapen dragen. Sommigen krijgen bij het dragen van een wapen, een ongezond machtsgevoel en daar maken ze misbruik van. Ik zag bijvoorbeeld laatst hoe een security gard een mevrouw die het bankgebouw uitliep achternaging en op autoritaire toon tegen haar zei: “Mevrouw u moet de deur dicht doen.” De vrouw die al onder aan de trap was, keek hem verbaasd aan omdat ze er niets van begreep, waarop hij zei: ‘U bent door die deur naar buiten gegaan en u heeft het niet weer dicht gedaan.’ De vrouw glimlachte en zei: “O sorry, ik dacht dat zulke zware deuren vanzelf weer in het slot vielen, ik zal er de volgende keer aan denken.” Ze keerde zich om en wilde doorlopen in de veronderstelling dat daarmee de zaak was afgehandeld. De man liet haar echter niet gaan. Hij stond daar op haar neer te kijken met zijn hand in de zij dichtbij zijn revolver, wees op de deur en beval op luide toon: “Deur dicht doen.”
De dame begreep dat er van haar werd verwacht dat ze de trap weer moest opgaan, naar de deur moest lopen om het dicht te doen. Ze keek naar de man en toen naar zijn revolver, klom toen braaf de trap op en deed de deur dicht. Deze security gard heeft duidelijk misbruik gemaakt van het dragen van een revolver. Hij had kunnen volstaan door vriendelijk te zeggen, wilt u er voortaan aan denken alstublieft en zelf de deur dicht doen. De vrouw had geen misdaad begaan en toch wilde hij zijn macht demonstreren door haar te dwingen de trap weer op te gaan en de deur dicht te doen. Deze man is het wandelende voorbeeld van iemand die nooit een wapen zou mogen dragen.
Opvallend is dat de beveiligingsbedrijven in Suriname als paddenstoelen uit de grond schieten. Een bekend straatbeeld: gewapende mannen in uniform, bestickerde auto’s met zwaailicht, surveillerende fietsers of winkels met hun eigen bewaker voor de deur. Dit alles moet de mensen een veilig gevoel geven. Zonder strenge regels en controle op deze branche is het echter een schijnveiligheid. Ook vraag ik me steeds meer af of het personeel dat wordt ingezet wel capabel is. Er verschijnen vaak berichten in de krant over wangedrag van security gards die onder het mom van legale controles uitvoeren de mensen beroven, mishandelen en intimideren.
Kwaliteit of kwantiteit
Het gebeurt maar al te vaak in Suriname dat mensen van de ene op de andere dag een beroep uit de grond stampen waar er geen controle op wordt uitgeoefend, (bijvoorbeeld mannen die zichzelf plots benoemen tot verkeerregelaars en mensen geld aftroggelen door ze een parkeerplaats voor hun auto aan te wijzen). Zo lijkt het alsof iedereen tegenwoordig een eigen securitybedrijf kan opzetten. Voor het aannemen van personeel zijn geen restricties. Dit is niet juist en zelfs gevaarlijk en vooral een belediging aan een eerbaar beroep. Als het misgaat, zouden mensen geneigd kunnen zijn om alle security bedrijven over een kam te scheren in plaats van het kaf van het koren te scheiden. Daardoor is het verschil in kwaliteit en deskundigheid van bedrijven moeilijk in te schatten.
– Verscherpte regels kunnen deze verkeerde gang van zaken een halt toeroepen.
– Ook moet er een goed controlemechanisme komen. Om te beginnen moet ervoor gezorgd worden dat wie een securitybedrijf wil starten wel aan de minimale standaarden moet voldoen. Er moet een overkoepelende organisatie komen vanuit Justitie, die toezicht houdt op het verlenen van vergunningen.
– Op het moment is elk bedrijf verantwoordelijk voor het opleiden van zijn eigen personeel, met het gevolg dat er grote verschillen ontstaan in de kwaliteit. Er moet één instituut komen met een erkende opleiding, zodat iedereen aan dezelfde voorwaarden voldoet. Daar hoort een schiettraining bij en kennis van strafrecht, fatsoenlijk omgaan met mensen en andere wettelijke regelingen.
– Verder moet een voorwaarde voor het dragen van een wapen zijn dat je een blanco strafblad hebt en een verklaring omtrent goed gedrag kan overleggen.
Het is duidelijk dat er een verkeerd beeld heerst van wat beveiliging hoort te zijn. Ergens gaan staan met een wapen is geen beveiliging. Die afschrikkende houding is funest. Het zichtbaar dragen van wapens op druk bevolkte locaties is volkomen nutteloos. Het kan juist mensen afschrikken om op je af te stappen en om hulp te vragen. Zo schiet je het doel om mensen zich veilig te laten voelen voorbij. Een wapen kan ook gedragen worden zonder dat het zichtbaar is. Een wapen is alleen maar een tool, het is degene die deze tool op de juiste manier weet te hanteren, die belangrijk is. Het is een tool die men zou moeten weren uit het uitgaanscentrum of van andere drukke plekken. Er zouden onschuldige slachtoffers kunnen vallen. Daarentegen is het juist noodzakelijk om een wapen in te zetten bij het beveiligen van afgelegen objecten.
Tenslotte: Overal ter wereld is er een verschuiving te zien van de politie naar particuliere beveiliging, dat is een algemene zorgelijke trend omdat hiermee duidelijk wordt gemaakt dat de verruwing toeneemt. Nu ook in Suriname deze bedrijven als paddenstoelen uit de grond schieten, moet er ordening komen. De securitybedrijven krijgen namelijk een steeds belangrijkere rol te vervullen, deels hebben ze al de rol van de politie overgenomen. Zij zijn de ogen en oren op straat, zij dragen wapens en uniformen en hebben een preventieve werking. Ze hebben dus bevoegdheden maar ook verantwoordelijkheden. Daarom is het zo belangrijk dat de werkgever ervan doordrongen moet zijn wie hij toestemming geeft om een wapen te dragen: een betrouwbaar, geestelijk stabiel mens of een gestoorde macho die een gevaar voor zijn omgeving kan zijn?
“In Africa some idiot shoots a lion and it is the shooters fault. In Surinam one person shoots another and it is the gun’s fault.”
Josta Vaseur