JOHANNESBURG - De beruchte leider van een doodseskader tijdens de apartheid in Zuid-Afrika komt vervroegd vrij. Eugene de Kock, die een gevangenisstraf van 212 jaar uitzat, krijgt na twintig jaar cel voorwaardelijk zijn vrijheid terug 'in het belang van natievorming en verzoening', zei minister van justitie Michael Masutha vrijdag.
De Kock voerde een moordploeg aan die tientallen tegenstanders van het blanke bewind opspoorde, martelde en ombracht. Hij en zijn team vermoordden onder meer leden van Nelson Mandela's ANC. De Kock werd in 1994, toen de apartheid werd afgeschaft, gearresteerd en in 1996 veroordeeld tot levenslang plus 212 jaar gevangenisstraf.
De man die uitgroeide tot het gezicht van de wreedheden van blank tegen zwart en 'Prime Evil' werd gedoopt zocht vanachter de tralies contact met nabestaanden van zijn slachtoffers en vroeg hun vergeving. Ook hielp De Kock het nieuwe regime om tijdens de apartheidsperiode vermist geraakte anti-apartheidsactivisten terug te vinden - dood of levend.
In zijn biecht voor de Waarheids- en Verzoeningscommissie verhaalde De Kock hoe C10, de politie-eenheid die hij leidde, tegenstanders van de apartheid op het beruchte Vlakplaas folterde en vermoordde. Die boerderij, even buiten Pretoria, heeft nog altijd een onheilspellende klank.
Parlementslid Eddie Makue, die voor de Zuid-Afrikaanse Raad van Kerken werkte toen De Kock en consorten het hoofdkwartier van die organisatie opbliezen, koestert gemengde gevoelens over diens vrijlating. "Maar daaraan zijn wij Zuid-Afrikanen wel gewend geraakt", zei hij. "We hebben gezien wat een leed het hun heeft toegebracht en we vinden het moeilijk te begrijpen dat hij ermee wegkomt." Makue kan zich desalniettemin vinden in de redenering van minister Masutha en gelooft dat De Kock oprecht een ander mens is geworden.
Op verzoek van De Kock zweeg de minister over de tijd en plaats van diens vrijlating. (AP)