‘In maart merkte ik reeds de diepste val van de reserves sinds 2009, de slechtste ooit sinds het eerste kwartaal van 2009. De monetaire reserves bedroeg per eind februari van dit jaar US$ 574,7 miljoen. Nu is het 495,5 miljoen. Nooit eerder was de monetaire reserve binnen deze regeerperiode onder de grens van US$ 600 miljoen gekelderd. In de maand februari was dat wel het geval. In maart is het dus erger geworden. Toen de reserves 1 miljard $ dollar waren, kwam CBvS pontificaal uit. Nu het bedrag de helft is, dient de CBvS met ook ‘rustgevend nieuws’ uit te komen. Het is belangrijk dat nieuwsfeiten eerlijk worden gedeeld, maar dat wij niet in paniek raken. Slecht nieuws is ook nieuws.’
‘Het Nieuw Front (NF) spaarde per augustus 2010 rond de periode van de presidentverkiezingen in augustus 2010 met de MC als winnaar, US$ 662,1 miljoen. Dit bedrag van US$ 662,1 droeg NF over aan MC oftewel: Telting droeg deze spaarpot over aan Hoefdraad. Wat achtergelaten was door het NF is ruim US$ 88 miljoen meer (augustus 2010 minus februari 2015).’ ‘Nu dus bijna 170 miljoen meer, oftewel heeft MC 180 miljoen minder’, stelt Makka.
‘Gaan we uit van de maand september 2010, dan was de reserve $ 685,5 miljoen. Dit noem ik een monetaire spanning. We hebben te maken met monetaire depressie. De pot wordt leeg. Als wij geen halt toeroepen, gaan we naar de afgrond. Importdekking van 3 maanden nadert de gevarenzone. Het is echt een flinke hap uit onze goed opgebouwde stabiliteit. De jongste maatregelen als Yuan, Euro-vrijgave en Window hebben in maart geen effect gehad. Ook de governor zei tegenover de media dat de monetaire reserve onder de US$ 600 miljoen ons zorgen moet baren. In januari van dit jaar riep Hoefdraad op om de uitgaven aan te passen en spaargedrag te bevorderen. Uitgaven aanpassen gebeurt niet, getuige de vele indiensttredingen van ambtenaren (bijna 3.000 – 5.000 volgens de media). Ik had gehoopt dat met de jongste monetaire maatregelen we weer boven de US$ 600 miljoen gaan. Voor eind mei wordt het niet beter. Geldverspilling van 4 jaren eist haar tol. Per ultimo 2012 bedroegen onze monetaire reserves nog ruim US$ 1 miljard, en nu na 2 jaar en 3 maanden is het gehalveerd; het is minder dan de helft. Dat is een daling met US$ 525 miljoen.’
‘Er is geen tijd voor draconische maatregelen, maar beleid moet gemaakt worden. Hopelijk is er een herstel in april. Crisisoverleg door de hoogste leiding (president) is aan te raden. Alle belangrijke groepen en actoren moeten om de tafel zitten. Belangrijk is om het hoofd koel te houden en niet in paniek te raken. De Vereniging van Cambiohouders en Vereniging van Bankiers moeten samen met de governor en de minister van financiën ‘rust’ bewaren, is het devies’, besluit Makka.
Makka trekt aan noodbel: ‘Monetaire reserve nu onder de $ 500 miljoen’
‘De monetaire reserve zakt verder in aanloop naar de verkiezingen. Deze is per eind maart gedaald met liefst $80 miljoen ten opzichte van februari 2015. Per eind maart registreert de Centrale Bank van Suriname (CBvS) een kritiek dieptepunt van haar deviezen- en goudreserve.” Robby Makka verwijst naar de online statistieken van de Centrale Bank van Suriname. “Het heeft heel lang geduurd, tot 16 april, om de hoeveelheid reserve officieel vast te stellen. Meestal wordt het binnen de eerste 2 weken gepubliceerd. We gaan richting 25 mei en we merken dat vertrouwen in monetaristen aan het afnemen is. De klachten van bedrijven en particulieren als schuldeisers zijn ‘voelbaar’ en de druk op de reserves neemt significante vormen aan door middel van verdere verlaging. De cambio’s hebben genoeg geld (aldus de Vereniging van Cambiohouders), zij krijgen ook ‘genoeg’ van CBvS, maar de interventie blijkt meer en meer te worden. Als dat niet zo is, dan is van essentieel belang dat de CBvS de $ 80 miljoen daling duidelijk verklaart en genuanceerd toelicht’, zegt Makka, fiscaal expert.