ACHTERGROND- Het Export Readiness Programma van het Suriname Business Forum (SBF) laat exportmogelijkheden zien naar voornamelijk het Caribisch Gebied. Stimuleren van ondernemers is de kern van alle economische- en productieactiviteiten van SBF. ‘Overal waar we kwamen, is de potentie van ons product aangetoond.’
Tekst: Carolyn Gerling beeld: Jason Leysner
DE ZOETE GEUR van de marinade komt je tegemoet als je het terrein van Gom Food Industries NV oploopt. Medewerkers, gekleed volgens alle voorschriften, zijn druk en hard werkend in de weer om ervoor te zorgen dat duizenden flessen marinade op tijd geleverd worden. "In het begin ging Kenneth nog met z'n pick-up en als hij tien dozijn verkocht had, dan kwam hij bij ma en dan zei hij: 'Wauw, tien dozijn verkocht!', vertelt jongere zus Ruth van Gom. "En vorig jaar hebben we alleen al naar Nederland acht containers verscheept!"
Die blijdschap motiveerde de enige zoon in het gezin om zijn baan destijds op te zeggen en zich volledig te storten op de groei van het familiebedrijf. Zodanig dat het nu uit zijn voegen groeit en Gom Food bezig is met de bouw van een nieuwe fabriek. Met deze faciliteit zal de productie toenemen en daardoor meer exportmarkten bestreken kunnen worden.
Mooie missie
Als groep hebben we veel aan elkaar gehad. Wij hebben ons beter kunnen presenteren
GOM FOOD INDUSTRIES is gegroeid van micro-onderneming in een kleine keuken naar een heuse producent waarvan haar producten niet meer weg te denken zijn. Het bedrijf, dat staat achter Sishado Marinade, maakt al bijna twintig jaar, nog steeds volgens het recept van moeder Van Gom, een variëteit aan marinades en sauzen. De gedrevenheid, passie en ambities van de familie spelen daarin een grote rol. Maar ook de mate waarin Gom Food Industries participeert aan internationale programma's om zich te blijven informeren, ontwikkelen en de laatste trends te kunnen blijven volgen.
Het Export Readiness Programma van het Suriname Business Forum (SBF) waaraan Gom Food Industries heeft deelgenomen, liet mogelijkheden zien voor exportgroei naar voornamelijk het Caribisch Gebied. Er vond ook een handelsmissie naar Trinidad en Barbados plaats. Ruth van Gom: "Ik vond het wel een mooie missie. Als groep hebben we veel aan elkaar gehad. Wij hebben ons beter kunnen presenteren. Ook al was het niet een grote ondernemersgroep, het gaf het gevoel van: 'Samen zijn we sterk'."
Na decennia investeren, zijn nu voorzichtig de vruchten te plukken waardoor voor Sishado-marinade de export verder kan toenemen. "Overal waar we kwamen, is de potentie van ons product aangetoond. Het gaat er alleen om hoe je het logistiek zodanig kan organiseren en ook intern: Wat ga je doen om jouw image, jouw etiket te upgraden", zegt Kenneth van Gom. Zus Ruth vult aan: "Dat is ook wel iets wat we naar aanleiding van de handelsmissie, zeker op Barbados, uit de gesprekken haalden. Daar zeiden ze: 'Vegan en gluten-free, dat moet je op het label zetten.' Dat soort belangrijke tips hebben we gekregen. Zo kregen wij alleen goede informatie vanwege de vele gesprekken die we hadden." Kenneth: "At the end of the day zijn we met heel veel bagage teruggekomen om in de toekomst zaken te kunnen doen."
Ondernemers stimuleren
In Suriname maken klein- en middenbedrijven 80 procent van de economie uit
DIT IS OOK de kern van alle economische- en productieactiviteiten van SBF: stimuleren van ondernemers. Voor SBF zijn activiteiten die bijdragen aan de economie van ons land door eigen productie, toe te juichen. "Uiteindelijk is business doen de motor van elke economie", zegt Ratan Kalka. "In Suriname maken klein- en middenbedrijven 80 procent van de economie uit."
Kalka is een van de twee personen die samen met directeur Gilbert van Dijk het beleid coördineert. Tot de SBF-activiteiten behoren bijvoorbeeld het bevorderen van vrijstellingen van invoer van bepaalde goederen of technische assistentie verlenen aan bedrijven. De Caribbean Technological Consultancy Services (CTCS) is een programma dat uitgevoerd wordt met richtlijnen en ondersteuning van de Caribbean Development Bank (CDB). Het doel is een netwerk te creëren waarvan regionale en nationale instituten, bedrijven en consultants deel uitmaken om zo versterking van de private sector te bevorderen. Er wordt een connectie gemaakt tussen bedrijven en consultants en SBF dient als het verbindmiddel.
De jonge jurist RatnavalI Soekhoe coördineert intern het CTCS-project. "Wij gaven een workshop 'Project proposal writing'. Het doel was dat we bedrijven leren hoe zij een projectvoorstel moeten indienen, zodat ze consultants kunnen aantrekken om hun bedrijven beter te kunnen maken." Kalka vult aan: "Het unieke is dat SBF is aangetrokken als hub om dit project uit te voeren. Deze constructie heb je nog niet in de andere Caribische landen. En als dit een succes wordt, zoals het succes van het Export Readyness Programma, wil CDB zeker ernaar kijken om dezelfde constructie in andere landen toe te passen."
Maatschappelijk verantwoord
We zijn bezig met twee follow up-projecten, één specifiek in de goudsector en één in de overige sectoren
TERWIJL HET CTCS-project gaande is, vinden andere SBF-projecten tegelijkertijd voortgang. Zoals het MVO-project, waarbij particuliere organisaties meer informatie krijgen en begeleid worden in hun 'maatschappelijk verantwoord ondernemen'. Magubane Poetisi: "We zijn bezig met twee follow up-projecten, één specifiek in de goudsector en één in de overige sectoren. We hebben al meetings gehad met verschillende goudbedrijven en partners die in de sector zijn betrokken. Het project is compleet gefinancierd vanuit de Nederlandse ambassade en we werken samen met de Vereniging Surinaams Bedrijfsleven." Poetisi is deels verantwoordelijk voor het Export Readiness-project en vertegenwoordigt SBF binnen verschillende andere partnerschappen. "Ik denk dat door de projecten die we hebben uitgevoerd, organisaties zien dat we een breed netwerk hebben. En dat we hen kunnen helpen om hun projecten uit te voeren", legt hij uit.
Drukte en hectiek wisselen elkaar af in het kantoor aan de Hendrikstraat. "Daar hebben we mee leren omgaan", zegt Kalka. "We proberen als organisatie altijd te versterken en manoeuvreren tussen de mogelijkheden en middelen die we hebben." SBF werkt vanuit zijn Nationaal Strategisch Actieplan 2010-2020." Alle activiteiten zijn toegespitst op People, planet & profit. "Het plan is ambitieus", geeft Kalka toe. Maar de noodzaak voor ondersteuning van ondernemers is evident. Dit geeft ook Van Gom aan: "We hebben flink wat research gedaan door de jaren heen en weten dat er potentie is voor onze producten in de Caricom.
Maar je hebt constant weer de burdens en drempels die ze opwerpen, zogenaamde 'non-tariff barriers'." Dat zijn andere handelsbarrières naast invoertarieven. "We zijn één Caricom, dus feitelijk vrij van invoerrechten. Maar lidlanden proberen toch via de non-tarif barriers producten van de rest van de Caricom buiten te houden. Het gaat daarbij vooral om de grootste landen Trinidad en Jamaica."
KMO's Fonds
Meedoen aan dit soort projecten is altijd aan te bevelen, je moet jezelf openstellen
Hoewel nog volop werk aan de winkel, is SBF ingenomen met resultaten van uitgevoerde projecten. Kalka: "Dat is zeker iets waarop we trots zijn: dat we bedrijven export-ready hebben kunnen maken. En dat samen met andere organisaties die allemaal zeer intensief hebben gewerkt voor de totstandkoming van dit project."
De organisatie blijft daarom aan de weg timmeren en was ook een spil in dialogen om het Kleine & Middelgrote Ondernemers (KMO's) Fonds operationeel te maken. "Op vrij breed vlak zijn we bezig om specifieke trainingsfacetten en skills, die we kunnen overdragen aan ondernemers, met de stakeholdersorganisaties uit te werken. We zijn ook bezig dat te monitoren en uit te voeren. De missies vanuit het buitenland en de regio assisteren wij bij het informatie verlenen", besluit Kalka trots, terwijl zijn collega's met een glimlach luisteren. "We gaan ervoor, geven honderd procent en doen er alles aan dat het goed loopt."
Gom Food Industries kan volmondig beamen dat het zijn vruchten afwerpt. "Meedoen aan dit soort projecten is altijd aan te bevelen, je moet jezelf openstellen om nieuwe technieken en informatie tot je te nemen. Jongens, blijf niet zitten", geeft Kenneth van Gom dan ook als advies aan andere bedrijven. "Ga je oriënteren. Ga er niet vanuit dat je na elk bezoek een deal gaat sluiten, maar blijf gaan. Je moet willen investeren. Uiteindelijk hebben wij ook flink moeten investeren, maar no pain, no gain." ◊
Dit artikel is verschenen in de weekendbijlage van 8 juli
PERMANENT PLATFORM:
Het Suriname Business Forum (SBF) is een permanent 'public-private-dialoog'-platform dat dialoog stimuleert tussen overheid en particuliere bedrijven. De organisatie beoogt ontwikkelingen die duurzaam en innovatief zijn voor de lokale private sector. Het forum is bij wet opgericht op 18 oktober 2006 en heeft een uitvoerend bureau; het Suriname Business Center, dat verantwoordelijk is voor de uitvoering van alle werkzaamheden. Aan het Export Readiness Programma deden onder meer de volgende bedrijven mee: Gom Food Industries NV, Willemsberg NV, Surivit/SAPPCO NV, Tafra Food, Gopex International NV, Duck Farms, Fernandes Ice Cream NV, Fernandes Bakkery NV, Suriname Pig Farms NV, Tropical Trade & Industries NV., Lal Farms NV, Suriname Alcoholic Beverages NV, M.N Food Impex NV, Fernandes Bottling NV en Sorena 's Winery NV. Het CTCS project loopt vier jaar. De Caribbean Development Bank heeft het in veel van haar lidlanden geïmplementeerd.