Dit achtergrondsartikel is eerder in deze app verschenen in aanloop naar de verkiezingen. Omdat de persoon Ronnie Brunswijk de afgelopen dagen volop in het nieuws is, is besloten het nogmaals te publiceren.
Het artikel stamt uit +/- 2008, is geschreven door de Nederlandse journaliste Ellen de Vries en laat zien hoe 40 jaar geleden de huidige machthebbers hun oorsprong hebben gevonden.
"De binnenlandse oorlog in Suriname was als oorlogsverslaggever één van mijn mooiste reizen. Het was een zwart-wit verhouding. The good guy tegen de bad guy".
Aan het woord is Arnold Karskens - doorgewinterd Nederlands oorlogsjournalist.
In die Binnenlandse Oorlog (1986-1992) – zoals de strijd tussen Ronnie Brunswijk en voormalig dictator en bevelhebber van het Nationaal Leger Desi Bouterse genoemd wordt – was Bouterse in de ogen van Karskens the bad guy - "want Desi Bouterse was natuurlijk verantwoordelijk voor veel doden in Suriname."
De strijd van Brunswijk was wat Karskens betreft "een rechtmatige strijd tegen de dictatuur". En vóór terugkeer van de democratie - niet iedereen zal het met Karskens eens zijn geweest.
Sommigen – ook buiten de kring van Bouterse-getrouwen – menen dat de Binnenlandse Oorlog het democratiseringsproces dat kort daarvoor in gang was gezet, juist verstoorde.
Zo wilde ex-commandant Henk Roy Matui – Mato – wel praten over de reden waarom de Tucayana Amazones zich mengden in de strijd tussen Bouterse en Brunswijk, maar niet voordat hij zijn hart had gelucht over de Nederlandse manier van "romantiseren" van Brunswijk en het "demoniseren" van Bouterse.
Henk Herrenberg, voormalig minister van Buitenlandse Zaken en vertrouwenspersoon van Bouterse, beschuldigde Nederlandse media er zelfs van de "burgeroorlog" te hebben gepropageerd.
Brunswijk, een Marron, werd in 1963 geboren in Moengotapoe, in het district Marowijne. Kort na de staatsgreep in 1980 trad Brunswijk vrijwillig in dienst van het Nationaal Leger, waar hij snel carrière maakte.
Bouterse stuurde hem naar Cuba voor een commando-opleiding en voegde hem als lijfwacht aan zijn veiligheidsdienst toe. In 1984 werd Brunswijk ontslagen.
Zelf zegt Brunswijk dat de militair Paul Bhagwandas hem zomaar ontsloeg.
Toen hij uitriep: "Waarom, welke feiten hebben we gepleegd? Je kunt ons toch niet zomaar ontslaan. We hebben gezinnen!", zou Bhagwandas hebben geantwoord:
"Geen gelul, je bent ontslagen, dan ga je maar stelen".
Op oudejaarsdag 1984 verscheen op de voorpagina van de Ware Tijd uit het niets het bericht "Verdachte van bankroof aangehouden".
Een man werd ervan verdacht het bijkantoor van de Surinaamse Bank (DSB) in Moengo te hebben beroofd van Sf 85.000,- De 24-jarige verdachte zwaaide 16 april van dit jaar af uit de dienstplicht. Een bekentenis was gisteren nog niet van hem verkregen. Politie, militairen en burgers hadden vrijdag de achtervolging ingezet.
Lul niet, je bent ontslagen - ga maar stelen
Na enige tijd werden zeven plastic zakjes met muntgeld aangetroffen. In de holte van een omgevallen boom. Ook vond men een kinderborstrok met twee gaten, die kennelijk als het masker bij de overval is gebruikt. Het wapen waarmee de overval gepleegd is, en de grote buit zijn nog niet vonden.
Het bleek om Brunswijk te gaan. Hij werd opgesloten, maar zag kans uit Fort Zeelandia te ontsnappen. Op 26 januari 1985 plaatste de Ware Tijd namens de Militaire Politie (MP) en de procureur-generaal een opsporingsbericht.
Op 11 juli 1985 verscheen er weer een opsporingsbericht in hetzelfde ochtendblad: Brunswijk zou zich opnieuw schuldig hebben gemaakt aan diefstal met geweldpleging en werd "levensgevaarlijk" geacht. Het bericht was ondertekend door inspecteur van politie Chandrikapersad Santokhi.
Brunswijk heeft automatische wapens, is zwaar bewapend en levensgevaarlijk
Het bleef een tijdje stil, totdat de Ware Tijd op 26 april 1986 melding maakte van een overval op een bank in Tamanredjo. Brunswijk werd verdacht. "Ronnie Brunswijk is zwaar bewapend met vermoedelijk automatische wapens en wordt derhalve levensgevaarlijk geacht", waarschuwde de krant.
De strafbare feiten waaraan Brunswijk zich schuldig had gemaakt, waarbij sprake zou zijn van "grove vormen van agressie", werden opgesomd: de genoemde bankoverval te Tamanredjo, te Moengo, een roofoverval te Patamacca, beroving van diverse gouddelvers in het binnenland en brandstichting.
Het avondblad De West plaatste op 24 april een opsporingsbericht en op 26 april 1986 nog een, met als kop "Verdachte Brunswijk: Gevaarlijk en gewapend". Op 30 april 1986 stond er op de voorpagina een uitgebreider artikel: "Brunswijk de schrik van Moengo Tapoe".
Brunswijk - de schrik van Moengo Tapoe
Brunswijk en zijn metgezellen zouden volgens de krant hun agressie ontladen "op weerloze mensen uit wie soms informatie werd geslagen". Het artikel besloot met te zeggen dat Brunswijk tot zijn ontslag uit militaire dienst geen misdadige aanleg toonde. Voor de "plotselinge uitbarsting" konden de bij het onderzoek betrokken autoriteiten geen verklaring geven.
Er was in die tijd sprake van verscherpte grenscontroles, welke leidde tot irritaties. In hun zoektocht naar Brunswijk intimideerden militairen de bewoners van Moengotapoe.
Er werden razzia"s uitgevoerd en vernielingen aangericht. Onder anderen Thomas Polimé en Bonno Thoden van Velzen bevestigen dat militairen in hun zoektocht naar Brunswijk enkele huizen in brand staken en dorpelingen mishandelden.
Het verslechterde de verhouding tussen Marrons en stedelingen die toch al broos was.
Na een"scherp verhoor" door toenmalig minister Haakmat was zijn conclusie dat Brunswijk van alle hem ten laste gelegde feiten kon worden vrijgesproken.
Haakmat: "Brunswijk moest alleen nog van negatieve publiciteit gezuiverd worden, een taak die mij werd toebedeeld."
Haakmat vertelt in zijn memoires dat hij geïnspireerd was geraakt door het proefschrift van Wim Hoogbergen over de Boni-Oorlogen. De strijd die Boni voerde tegen het koloniaal bewind speelde zich af in Oost-Suriname, het gebied waaruit Brunswijk – net als Boni een Marron – afkomstig was.
Brunswijk moest gezuiverd worden van negatieve publiciteit
Overeengekomen werd dat Brunswijk - die inmiddels in Nederland zat om financiele steun te zoeken voor zijn strijd tegen Bouterse - zou terugkeren naar Suriname en in de geest van Boni aanvallen zou uitvoeren op goedgekozen militaire doelen.
Hij zocht tijdens zijn verblijf in Nederland ook contact met de andere verzetsorganisaties waaronder die van de inmiddels bekende politicus - Paul Somohardjo.
Dit is deel één (van twee delen) over de vroege jaren van Ronnie Brunswijk.
Deel twee vindt u onder dit artikel in deze app.
Moet Brunswijk de kans krijgen zich te bewijzen als integer en eerlijk politicus?
Bron : Suriname Nieuws
Wat vindt u van dit artikel?
Wilt u reageren op de vraag?
Lees verder in de gratis app!