PARAMARIBO, 2 september 2021 – Naar school gaan over de grens in Frans-Guyana. Dat is normaal voor kinderen in zuid-oost Suriname. Dat gebeurt op basis van afspraken tussen de Surinaamse en Franse overheid.
Maar die overeenkomst heeft haar grenzen: verder studeren in Frans-Guyana mag niet, en in Suriname zelf kan het niet.
En zonder toekomstplannen grijpen steeds meer jongeren naar de fles.
Steeds meer jongeren grijpen naar de fles
De ramen van het klaslokaal staan wagenwijd open. Aan de overkant van de rivier steken de groene bergen van Frans-Guyana af tegen een helderblauwe lucht.
Binnen zit Emma Alijana (18) geconcentreerd over haar schrift gebogen. Op het schoolbord staan in het Nederlands de dagen van de week en de maanden van het jaar.
Alijana schrijft ze netjes over in haar schrift.
Buiten zitten haar zusje Sila (14) en broertje Rudi (13) op een bank. Ze weigeren de les te volgen.
We hebben geen interesse om Nederlands te leren.
We hebben die taal niet nodig.
Later wil ik verder studeren in Cayenne.
Sila en Rudi
Surinaamse inheemsen
Sila en Rudi gaan allebei naar school in Frans-Guyana, een volwaardig departement van Frankrijk. Zij volgt er les aan de middelbare school, hij zit in het zesde jaar van de lagere school.
Ook Rudi verkiest een toekomst in de hoofdstad van Frans-Guyana boven één in zijn geboorteland Suriname.
Ooit had grote zus Emma diezelfde droom.
Twee jaar geleden slaagde ze met glans op de middelbare school in Frans-Guyana. Maar de Surinaamse dollar is 25 keer minder waard dan de euro en dus zijn de jaarlijkse inschrijvingskosten van zo’n 800 euro onbetaalbaar voor haar ouders.
Door inflatie kunnen de Surinamers niet naar school
Daarbij heeft ze niet de juiste papieren voor de verblijfsvergunning in Frankrijk die ze nodig heeft om verder te studeren in Cayenne.
Verder studeren in Paramaribo, de eigen hoofdstad, is ook geen optie. De voertaal in het onderwijs is daar Nederlands, en na jaren op de Franse schoolbanken spreekt Emma dat niet.
Met haar vrienden spreekt Emma vloeiend Frans, met haar ouders Wayana, de taal van het inheemse volk waartoe ze behoort
"Ik denk in beide talen, dat is vanzelfsprekend voor mij", zegt Emma in het Wayana. Elke dag helpt ze haar moeder op het veld en in het huishouden. Als ze niet aan het werk is, zit ze thuis.
België en Frankrijk dragen ons volledige onderwijs
De inwoners van het inheemse dorp Kawemhakan zoeken al jaren naar financiële steun voor de bouw van een eigen school, in een echt schoolgebouw.
Verschillende gesprekken met de overheid brachten niets op.
Maar begin juli kwam er ook goed nieuws – een Belgische instantie gaat de bouw van een school in Kawemhakan én het nodige schoolgerei volledig financieren.
Deze instantie uit Bredene (België) biedt al ruim twintig jaar materiële hulp aan kansarme kinderen in Suriname.
Door Brunswijk werd de inheemse scholing vernietigd
Vroeger had Kawemhakan wél een eigen school, die werd geleid door Nederlandse zendelingen en stagiairs.
De Binnenlandse Oorlog tussen Bouterse en Brunswijk maakte een abrupt einde aan de inheemse scholing.
Voor de kinderen in het dorp was er sindsdien geen onderwijs.
Binnenlandse oorlog
1986 – 1992
De regering in Suriname koos naderhand voor de makkelijke oplossing en sloot een overeenkomst met de overheid in Frankrijk.
Hierdoor waren de kinderen uit de inheemse regio welkom op de lagere en middelbare school in Frans-Guyana, maar konden vervolgens niet verder studeren.
"De overheid negeert ons volledig"
De Surinaamse overheid moet zich doodschamen.
Ze laat kinderen onderwijs volgen in een ander land omdat ze zelf niet in staat is erin te voorzien.
Jupta Itoewaki
stichting Mulokot
Stichting Mulokot organiseert als één van de weinigen Nederlandse lessen in het inheemse Kawemhakan.
De overheid maakt zich niet druk, omdat ze weten dat onze kinderen in Frans-Guyana naar school moeten.
Jongeren voelen zich nutteloos in ons dorp. Ze werken voor een diploma waar ze niets mee kunnen.
Alleen tijdens verkiezingscampagnes vind je politici in Kawemhakan. Ze komen naar ons toe in een vliegtuig gevuld met emmers, t-shirts, pakken rijst en beloftes.
Daarna hoor je nooit meer iets van ze.
Jupta Itoewaki
stichting Mulokot
Itoewaki is de enige inwoner in de geschiedenis van Kawemhakan die haar studie heeft afgerond in Paramaribo zelf.
Het volledige artikel "Inheemsen in Suriname worden gedwongen om zo traditioneel mogelijk te leven" kunt u lezen via de site en het tijdschrift van Mondiaal Nieuws (www.mo.be).
De auteur hiervan is Zoë Deceuninck – in januari 2016 trok zij de wijde wereld in. Daarvoor hield ze een blog bij voor MO België.
Vandaag woont en werkt ze als freelance journalist in Suriname. Ze schrijft voor het lokale magazine Parbode en voor verschillende Amerikaanse, Belgische en Nederlandse media.
Haar interesses zijn politiek, migratie en het milieu.
Zoë Deceuninck
Belgische journalist
In 2015 studeerde Zoë Deceuninck af als "Bachelor in de Journalistiek" aan de Thomas More Hogeschool in Mechelen / België.
Bron : Mondiaal Nieuws
Moeten de inheemsen beter behandeld worden?
Wilt u reageren op de vraag?
Lees verder in de gratis app!