PARAMARIBO, 23 december 2021 – Het IMF heeft ons land haar goedkeuring gegeven voor een nieuwe lening van ruim een half miljard USD en ondersteuning op het gebied van economische hervormingen.
Suriname is sinds dit nieuws in feestvreugde, maar wat is het IMF eigenlijk? En is het wel zo positief als de meeste Surinamers denken?
Het Internationaal Monetair Fonds is een organisatie van de Verenigde Naties voor internationale samenwerking op financieel gebied, bestrijding van financiële crises en kredietverlening.
Het instituut is in de regel het allerlaatste redmiddel voor een land dat zonder de steun van deze organisatie definitief failliet zou gaan.
Als alles is opgegeven, geeft het IMF hulp
Om die reden is het IMF vooral gevreesd, omdat het pas als middel wordt ingezet wanneer alle andere middelen niet werken of geweigerd worden – een hulpbehoevend land is daarmee feitelijk een paria op de internationale markt geworden.
Geen enkel land doet vrijwillig zaken met het IMF, maar wordt hiertoe gedwongen door omstandigheden.
Pas wanneer er geen enkele andere uitweg meer is, komt het IMF om de hoek kijken en biedt het haar steun aan in ruil voor invloed en andere belangen.
In de economische wereld wordt het IMF daarom vaak vergeleken met een begravenisondernemer (the undertaker) die in het huis van een overleden persoon naarstig op zoek gaat naar overgebleven, waardevolle spullen om zo de schuldeisers en erfgenamen van de overledene uit te kunnen betalen.
Het optreden van het IMF is in de regel wat dat betreft niet bedoeld om het armlastige land (de overleden persoon) te helpen, maar juist om te garanderen dat de schuldeisers (de nabestaanden) hun erfenis alsnog krijgen.
Het IMF is het allerlaatste redmiddel voor arme landen
Met name de allerarmste landen ter wereld maken gebruik van het IMF op het moment dat zij bij de meer reguliere instituten niet meer welkom zijn.
Bijvoorbeeld vanwege een onbetaalbare schuldenlast, corruptie binnen de overheid, slecht economisch beleid en een algehele uitzichtloze situatie.
Het IMF is technisch gezien een gespecialiseerde organisatie van de Verenigde Naties met haar hoofdkantoor in Washington D.C.
Het IMF werd opgericht in 1944 – tegelijk met zusterorganisatie de Wereldbank – in het kader van de wederopbouw van het internationale betaalverkeer na de Tweede Wereldoorlog.
Doel van het IMF was toe te zien op naleving van verschillende akkoorden en internationale overeenstemming over de wisselkoersen tot stand te brengen.
Sinds de eenzijdige opzegging van de belangrijkste akkoorden door de VS – begin jaren 70 – heeft het IMF voornamelijk de functie van kredietfonds.
Sinds de transformatie is het een voornamelijk een kredietverstrekker geworden waar failliete landen zonder enige vorm van inkomsten en / of export toch nog geld kunnen lenen op het moment dat andere banken en instanties dit weigeren.
In ruil voor steun eist het IMF een land volledig op
In ruil voor het aangaan van nieuwe schulden worden door het IMF zeer harde eisen geformuleerd aan de noodlijdende partij.
In principe neemt het IMF op dat soort momenten de regie van het land over en geeft een zittende regering alle economische macht uit handen aan deze organisatie.
In de hoedanigheid van een bank verstrekt het IMF tegenwoordig vooral leningen aan staten die door bijvoorbeeld wanbeleid niet zelf meer aan krediet kunnen komen op de internationale kapitaalmarkten.
Als voorwaarde voor dergelijke leningen kan het IMF zoals gezegd vergaande beleidsverandering binnen staten eisen, doorgaans met het oog op bezuinigingen en "afslanking" van nationale overheden.
Het IMF heeft momenteel 189 lidstaten en ruim 115 miljard USD aan leningen openstaan. De leningen zijn vooral gericht op de allerarmste landen ter wereld in Zuid-Amerika en Afrika.
De meest voorkomende eisen zijn massa-ontslag bij ambtenaren, het loslaten van een stabiele koers en het bewust niet tegengaan van inflatie.
Voor het land in kwestie heeft dit zeer nadelige gevolgen, maar het voorkomt op lange termijn dat andere lidstaten ook kunnen omvallen door het kunstmatige economische beleid van het land zelf.
Doordat het IMF feitelijk geen rekening houdt met het belang van het land dat de leningen aangaat, is het hierdoor een belangrijk vehikel geworden voor het verspreiden van neoliberaal beleid vanuit het westen naar ontwikkelingslanden.
Critici wereldwijd waarschuwen al tientallen jaren dat het IMF hierdoor feitelijk een westers instrument is geworden dat met name arme landen in Zuid-Amerika en Afrika aan de leiband bindt, hun eigen belangen opdringt en zelf bepaald welke koers deze landen moet varen.
In ruil voor het tegengaan van een faillissement raken de landen feitelijk hun onafhankelijkheid kwijt.
Het meest bekende – recente – geval bij het IMF is ongetwijfeld Griekenland geweest.
Dit land is het eerste Europese land ooit dat om steun heeft moeten aankloppen bij het IMF waarna het voor zeker 15 jaar de regie van haar eigen beleid uit handen had moeten geven.
Griekenland had 1,5 miljard schuld, Suriname 5 miljard
Rond 2015 had het Zuid-Europese land een gigantische schuld van 1,5 miljard euro (ongeveer 1/3e van wat Suriname nu heeft – redactie) die zij ondanks haar export en economie niet kon voldoen.
Het IMF beloofde ondersteuning, maar eiste – net als bij Suriname – vergaande hervormingen en controle over de binnenlandse economie.
In tegenstelling tot Suriname weigerde Griekenland hierin mee te gaan, omdat het land zelf wilde bepalen hoe haar toekomst er uit zag en niet op voorhand delen van haar export zou overdragen aan een buitenlandse mogendheid.
Precies op het moment dat Griekenland hierdoor definitief failliet dreigde te gaan, kwam de Europese Unie te hulp met een kredietverstrekking van ruim 7 miljard euro.
Met dit geld kon de schuld van 1,5 miljard euro in één keer worden afbetaald en met de rest van het geld werd de economie in overleg met Europa hervormt en langzaam veranderd.
Het IMF is later nog ingesprongen met aanvullende ondersteuning, maar omdat Griekenland haar zaken op dat moment weer redelijk op orde had, werden de oorspronkelijk zeer harde eisen versoepeld.
Tegenwoordig is Griekenland mede door het aanvankelijk weigeren van de hulp door het IMF economisch weer winstgevend en zijn grotere problemen voor in de toekomst voorkomen.
Het IMF is al eerder in contact geweest met Suriname.
Onder de regering Bouterse I en II zijn toen met succes onderhandelingen gepleegd met het IMF, waarbij het IMF alle steun toezegde om de slechte economie van ons land te hervormen en ondersteunen.
Alhoewel het IMF het vertrouwen in ons land uitsprak en garanties gaf voor nog meer leningen, weigerde de regering Bouterse uiteindelijk toch deze hulp.
De eisen van het IMF voor massa-ontslag, loslaten van de koers, devaluatie van de munt en het feitelijk overnemen van de economische macht, waren volgens de regering Bouterse niet toelaatbaar.
Bouterse weigerde mee te gaan in de eisen van het IMF
Nadat de regering Bouterse niet herkozen werd, stond ons land er met een gigantische schuldenlast nog slechter voor dan tijdens de eerste succesvolle hulpvraag.
Onder de regering van Santokhi is met behulp van het Franse Lazard opnieuw contact gezocht met het IMF om nu wel aan alle voorwaarden te voldoen, in ruil voor nieuwe leningen.
Vanwege het slechte beleid en gebrek aan kennis op monetair gebied weigerde het IMF aanvankelijk de vraag om nieuwe hulp.
Onder Santokhi weigerde het IMF aanvankelijk hulp
Vooral landen als India en China lagen dwars, omdat zij miljarden hebben uitstaan en onder Santokhi al vaak genoeg uitstel hebben verleend voor het terugbetalen van deze schuld.
Door bemiddeling van externe bureaus zijn deze twee landen binnen het IMF uiteindelijk toch overstag gegaan en heeft het IMF haar eisen en voorwaarden voor Suriname nog strenger gemaakt dan ze onder Bouterse al waren – iets wat volgens de huidige regering geen problemen zal opleveren.
Eind december 2021 heeft het IMF haar goedkeuring gegeven aan een nieuwe schuld van een half miljard USD voor ons land in ruil voor min of meer volledige controle over onze economische toekomst.
Los van de eerdere kritiek dat het IMF tegenwoordig vooral een westers instrument is om ontwikkelingslanden over te nemen, zijn er nog meer kritische geluiden te horen.
Het IMF doet net zo lief zaken met dictators
Zo is het IMF geen politiek instrument en heeft het geen problemen met dictators en schendingen van mensenrechten.
Ook is arbeidsrecht voor de instantie niet van belang en mag milieuwetgeving overtreden worden zolang dit economische voordelen voor het westen oplevert.
Daarnaast forceert het IMF een erg liberale, open markteconomie, waardoor juist arme ontwikkelingslanden op termijn alleen maar verder in de schulden worden geholpen.
De hulp van het IMF kan een land nog armer maken
Volgens meerdere economen leiden de harde eisen tot herstructurering op korte termijn wel tot bestrijding van inflatie, maar is dit beleid uiteindelijk slecht voor de economische groei en werkgelegenheid van het land.
Dat laatste is onlangs door president Santokhi bevestigd in een radioprogramma op ABC.
Wat de exacte eisen zijn die het IMF aan Suriname heeft gesteld, zijn nog niet openbaar gemaakt.
De uiteindelijke voorwaarden en gevolgen van de steun zullen de komende 10 tot 15 jaar duidelijk worden.
Bron : Suriname Nieuws
Bent u blij met het IMF?
Wilt u reageren op de vraag?
Lees verder in de gratis app!