PARAMARIBO, 31 augustus 2022 – Je kunt je schamen voor jezelf, voor je familie of vrienden: dat is allemaal bekend. Maar kun je je ook schamen voor een heel land? Voor een land dat niet de jouwe is, niet de geboortegrond waarop jij je kunt beroepen?
Het had zo’n vier jaar geduurd voordat ik deze zomer weer terug ging naar Suriname:
Het land waar vrienden van me wonen, waar Nederlandse vrienden getogen zijn, waar mijn echtgenoot is opgegroeid en waar mijn schoonfamilie nog steeds woont.
Het zal de tiende keer zijn dat ik het land bezocht – vanaf 1990 ben ik er met enige regelmaat naartoe gegaan. Ik noem het wel ironisch ‘mijn adoptieland’, omdat ik vaak Surinamers ben tegengekomen die zeker weten dat ik hun wortels deel.
Ook douaniers waren daarvan overtuigd.
Beetje ongemakkelijk soms, maar toch vooral ontroerend: die mensen vinden me daar passen, ik kan zo meedoen met die club.
Ik ben Nederlands, maar in Suriname denkt men van niet
Maar dit jaar – eind juli, in een hotel in de Keizerstraat – overheerste bij mij de schaamte.
Die zou ik officieel "plaatsvervangend" moeten noemen (als niet-geboren Surinamer), maar dit land is inmiddels onder mijn huid gaan zitten, en de penarie voelt als persoonlijke penarie.
Ooit – jaren geleden – logeerde ik in stadshotel Krasnapolsky aan de Domineestraat.
Mijn allereerste Parbo dronk ik daar aan de bar tijdens mijn eerste bezoek, toen nog met vriend Anil Ramdas, die me zijn vaderland liet zien.
Er was een zwembad, beneden stopten de winkelende mensen even om er koffie te drinken, stroop of die hele literfles Parbo-bier, een djogo.
De binnenstad van Paramaribo "is going down"
Dit hotel is zowat geheel ontmanteld, op een blinde muur na, waarop staat te lezen "Downtown Paramaribo".
Dat is inmiddels een cynische leus, want de binnenstad is, zeker de laatste jaren, werkelijk "down" gegaan.
Veel winkels en warungs zijn voor onbepaalde tijd gesloten, panden rotten weg, als voortanden in een gebit:
Een verwoestende aanblik – een gebit zonder tanden.
Ook loopt dit deel regelmatig onder water (ik was er op het einde van de regentijd).
Zwervers voeden zich met regenwater uit open riolen
Dat straatwater wordt dan weer gebruikt door daklozen en zwervers om zich mee te wassen of er zelfs van te drinken.
Het zal met de erfenis van Bouterse te maken hebben, de failliete inboedel die hij naliet, met de anti-covidmaatregelen die lang aanhielden, met een algehele trek van het centrum naar de betere buitenwijken, waar de grote malls en supermarkten staan (Choi), en waar het verkeer niet elke dag muurvast staat.
Feit is dat onlangs een groot cruiseschip dat Paramaribo wilde aandoen zijn toeristen binnen de kortste keren zag terugkeren aan boord:
Een cruiseschip wist niet hoe snel het hier weg moest wezen
Het was daar onveilig in die binnenstad, het was er vervuild, een Amerikaan vergeleek het met Detroit / VS, in de jaren negentig van de vorige eeuw.
Het is een feit dat het land de facto een nieuwe kolonie is van China, toch minstens van het IMF
Ikzelf kreeg na een paar dagen slenteren dit beeld niet meer uit mijn kop: de beroemde sculptuur "de verwoeste stad" van Ossip Zadkine.
De verwoeste stad dat een herdenkingstekensteken is verwijzend naar het bombardement van Rotterdam in 1940.
We zien een menselijke figuur, de armen naar de hemel geheven, waar het hart is uitgerukt – wanhoopsteken.
En meteen schoten me ook die beroemde regels van Yeats te binnen uit The Second Coming: ‘Things fall apart; the centre cannot hold’.
A man tap strati taki : "ala sani na Bouta schuld"
Wie door de binnenstad van Paramaribo loopt hoeft hierbij, zeker ’s avonds, niet in metaforen te denken.
Op een paar goed onderhouden, particuliere panden na lijkt het of zich in dit gebied niet zo lang geleden een stadsoorlog heeft afgespeeld.
De verpaupering van Paramaribo gaat steeds sneller
De binnenstad was al lang bezig een neergang door te maken, maar de laatste jaren is die verpaupering verbijsterend snel gegaan.
En ik vrees met Yeats dat als het centrum het niet houdt meer dingen uit elkaar vallen.
Waarom wist ik dit niet, waarom had ik hier niet over gelezen in Nederlandse en Surinaamse kranten.
Er zitten (ook) genoeg Nederlands schrijvende journalisten in Suriname.
Ik kan zo een paar oorzaken noemen:
Monumentenzorg, een beloopbare stoep én een berijdbare weg hebben op zo'n moment kennelijk geen prioriteit.
Een ongemakkelijke vraag blijft voor mij over; wat heeft de onafhankelijkheid de Surinamers eigenlijk gebracht?
Bovenstaand artikel is een klein deel van een grotere bijdrage door journalist en redacteur Sanders (Nederland).
Hij werkt voor de Groene Amsterdammer – een Onafhankelijk weekblad dat sinds 1877 publiceert.
De volledige publicatie kunt u teruglezen in de editie van 24 augustus 2022 (uitgave nr. 34).
Bron : Stephan Sanders / de Groene Amsterdammer
Wat heeft de onafhankelijkheid ons Surinamers opgeleverd?
Wilt u reageren op de vraag?
Lees verder in de gratis app!