PARAMARIBO, 6 juli 2023 – Onlangs verscheen in het Nederlande tijdschrift Argus (een vakblad voor professionele journalisten – redactie) een uitgebreid interview met de SuriNed Humprey Lamur.
Aanleiding was – hoe kan het ook anders – de slavernijperiode en de heer Lamur is op dat gebied de meest toonaangevende onderzoeker, pioneer en nestor van Surinaamse afkomst.
SuriNed Lamur is toonaangevend onderzoeker in Nederland
In het artikel doet hij uitgebreid verslag over de reden waarom hij al tientallen jaren onderzoek doet naar de slavernij (zijn overgrootmoeder was geboren als slaaf – redactie), het gebrek aan onderzoek in Suriname zelf, de passiviteit van veel Surinamers en de grote afgunst onderling waardoor er niet tot nauwelijks resultaten worden geboekt.
Zijn harde conclusie is eenduidig; het is logisch dat alle onderzoek naar slavernij door witte mannen moet gebeuren, want de zwarten doen zelf helemaal niets – en als ze wat proberen dan werken ze elkaar direct tegen.
Als Nederland niets onderzoekt, dan weet Suriname niets
Wie interesse heeft in het volledige artikel kan zich abonneren op het tijdschrift Argus via arguspers.nl
Een samenvatting – aan de hand van citaten uit het online interview – kunt u hieronder lezen.
Humphrey Lamur is een vooraanstaande onderzoeker en een pionier op het gebied van slavernij in Nederland. Als kind kreeg hij van zijn Surinaamse overgrootmoeder te horen dat ze vroeger als slaaf moest werken en dat kinderen niet moesten spelen maar werken.
Ik wist niets van slavernij, kende het begrip niet eens
Destijds begreep hij niet volledig wat ze bedoelde, aangezien hij het concept van slavernij nog niet kende. Pas veel later besefte hij de betekenis en waarde van haar woorden.
Geboren in Paramaribo, kwam Humphrey Lamur op zestienjarige leeftijd naar Nederland. Op het Hervormd Lyceum in Amsterdam was hij de enige zwarte leerling te midden van achthonderd witte leerlingen.
Wanneer mensen hem vragen of hij gediscrimineerd werd, antwoordt hij dat hij daar geen bewust besef van had of ervoor koos het niet te zien. Hij liep altijd recht vooruit en keek nooit naar links of rechts.
Na zijn studie sociologie in Amsterdam werkte hij op het Surinaamse ministerie van Opbouw onder de invloedrijke minister Frank Essed.
Het onderzoek van Lamur sloeg in Suriname niet aan
Lamur behaalde zijn doctoraat met onderzoek naar de demografische ontwikkeling van Suriname, waarna minister Jan Pronk van Ontwikkelingssamenwerking hem betrok bij een adviescommissie over de onafhankelijkheid van Suriname.
Met zijn eerste onderzoek naar slavernij bracht Lamur het dagelijks leven van de slaven op plantage Vossenburg gedetailleerd in kaart.
Helaas werd dit onderzoek niet als relevant beschouwd door de redactie van het Surinaamse tijdschrift Oso, dat volledig gewijd was aan Suriname. Bovendien was er weinig interesse in het onderwerp binnen Suriname zelf.
Na Humphrey Lamurs baanbrekende onderzoek kreeg het weinig aandacht in Suriname. Later werd het onderzoek herhaald door blanke Nederlandse onderzoekers, wat leidde tot hevige kritiek uit Lamurs voormalige moederland.
Er werd gezegd dat 'witten' zich er niet mee moesten bemoeien en dat deze auteurs zich de geschiedenis van Suriname 'cultureel toe-eigenen'. Lamur deelt deze kritiek niet en heeft moeite met zulke begrippen, omdat hij van mening is dat Surinamers zelf weinig deden om het onderzoek voort te zetten.
Hij merkt op dat Surinamers vaak ongemakkelijk reageren wanneer Nederlanders Surinaamse onderwerpen aansnijden.
Hij vindt echter dat het hoog tijd was dat er iets gebeurde, omdat als Nederland niets doet, Suriname al helemaal niets zal doen.
Op de vraag wat hij vindt van de excuses die premier Mark Rutte heeft aangeboden voor het slavernijverleden, zegt Lamur dat hij misschien niet de juiste persoon is om daarop te antwoorden.
Mijn overgrootmoeder was slaaf en heeft mij veel geleerd
Hij kende zijn overgrootmoeder, die zelf een slavin was, maar hij hecht niet veel waarde aan excuses. Volgens hem is het veel belangrijker dat er meer onderzoek wordt gedaan naar de gevolgen van slavernij.
Na zijn baanbrekende en internationaal erkende onderzoek over de gevolgen van slavernij is er nooit een vervolg gekomen.Lamur heeft twee Surinaamse academici voorgesteld om het onderzoek voort te zetten, aangezien hijzelf vanwege zijn leeftijd hier niet meer actief mee bezig kan zijn.
Echter, er is niets gebeurd en Lamur vraagt zich af waarom zo weinig Surinamers dergelijk onderzoek doen en er weinig initiatief tonen.
De passiviteit en afgunst in Suriname hebben ervoor gezorgd dat Humphrey Lamur nooit heeft overwogen om zich na 1975 in zijn geboorteland te vestigen.
Ga niet zeuren, klagen en bedelen; ga werken en los het op
Hoewel er veel wordt gesproken over slavernij, is hij de enige die er onderzoek naar doet, wat hij beschamend vindt. Het gaat niet alleen om de psychologische kwesties die hij eerder heeft genoemd, maar ook om de sterke onderlinge afgunst die heerst onder Surinamers.
Lamur vindt dat de angst en rivaliteit in Suriname onderzocht zouden moeten worden. Hij herinnert zich de wijze woorden van zijn overgrootmoeder: "Zorg ervoor dat je nooit bedelt, je hand niet ophoudt en nooit via vriendjes een baan krijgt."
En als iets niet lukt? "Dan probeer je het opnieuw." Hij waardeert de invloed van zijn ex-slavin overgrootmoeder enorm.
Lamur betreurt dat het onderzoek naar slavernij vaak vastloopt en soms verzandt in trivialiteiten, zoals de vraag wie excuses moet aanbieden, de koning of de premier. Hij vindt dat dit er niet toe doet.
Hij verklaart dat hij niet gevoelig is voor discriminatiekwesties en dat je hem niet op straat zult zien protesteren. Hij komt alleen in actie als hij zelf gediscrimineerd wordt of ongelijk behandeld wordt.
Hij denkt dat veel zaken waar Creolen gevoelig voor zijn in Nederland een heel andere perceptie hebben. Nederlanders denken echt niet bij het zien van Zwarte Piet: "Dat is Humphrey Lamur."
Als een zwarte collega zegt dat hij zich niet serieus genomen voelt, raadt Lamur hem aan om daarover na te denken en eraan te werken.
Op een later moment in het interview geeft Humphrey Lamur zijn perspectief op geschiedenis weer. Hij beschouwt geschiedenis als een opeenvolging van gebeurtenissen.
Hoewel hij het verwerpelijk vindt wat de Nederlanders hebben gedaan, vraagt hij zich af of zwarte mensen het anders zouden hebben gedaan als ze in dezelfde positie waren geweest.
De Afrikanen maakten ons tot slaaf, deden wij het dan beter?
Hij wijst op de behandeling van de oorspronkelijke bewoners van Suriname, de indianen, en stelt de vraag hoe zij door de Surinaamse samenleving zijn behandeld.
Opmerking : de foto bij dit artikel is afkomstig uit een ander interview en afkomstig van een screenshot via Twitter (@UvA Alumni).
Bron : John Jansen van Galen / Argus (online samenvatting)
Wat vindt u van de zienswijze van Lamur?
Wilt u reageren op de vraag?
Lees verder in de gratis app!