PARAMARIBO, 11 februari 2024 – Vanaf september dit jaar zal Nederland een belangrijke rol gaan spelen bij het opleiden van jonge onderzoekers uit ons land.
Het landje aan de Noordzee maakt een enorm bedrag, tijd en kennis voor Suriname vrij.
Het uiteindelijke doel hiervan is dat "de witte mannen in korte broek" ons voorzien van eigen experts op het gebied van cultureel erfgoed.
Roofkunst
De focus van Nederland ligt bij dit project vooral op het teruggeven van de (door hun) "geroofde" kunst uit bijvoorbeeld Afrika, India, Indonesië en Suriname.
Het initiatief, mogelijk gemaakt door de Nederlandse overheid, streeft ernaar om de teruggave van (vanuit Nederlands oogpunt) onrechtmatig verkregen kunstvoorwerpen te bevorderen.
Dankzij het nieuwe beurzenprogramma krijgen vijftien tot twintig jonge (Surinaamse) onderzoekers de kans om kosteloos een opleiding in erfgoedbeheer te volgen.
Surinamers krijgen geld, kennis en een opleiding kado
Zij mogen dit geheel gratis doen aan een van de vele Nederlandse universiteiten en hogescholen.
Deze stap is bedoeld om de expertise in voormalige koloniën, waaronder Suriname te vergroten, zodat wij beter in staat zijn om teruggaveverzoeken voor geroofde kunstvoorwerpen in te dienen.
Nederlandse musea herbergen nog steeds een aanzienlijke hoeveelheid kunst die in het verleden is meegenomen uit bijvoorbeeld Suriname.
Recentelijk heeft de Nederlandse overheid inspanningen verricht om deze voorwerpen terug te geven aan de landen van herkomst.
Het probleem is echter dat Nederland de kunst pas kan teruggeven, als het land in kwestie dit zelf officieel verzoekt; iets wat Suriname tot op de dag van vandaag nog nooit heeft gedaan.
Suriname heeft totaal geen interesse in haar eigen kunst
Omdat ons land blijkbaar totaal geen interesse in haar eigen kunst heeft, probeert Nederland nu gratis mensen op te leiden om die interesse kunstmatig aan te wakkeren. Op die manier hoopt Holland dat we alsnog onze kunst opeisen, zodat Nederland dit kan terug geven.
De geselecteerde kandidaten zullen uiteindelijk worden opgeleid in het uitvoeren van herkomstonderzoek.
Dat is essentieel om te bepalen of een voorwerp daadwerkelijk door Nederlandse kolonisten is ontvreemd, of niet.
Daarnaast krijgen ze inzicht in het beheren van teruggegeven voorwerpen, wat in tropische klimaten een aanzienlijke uitdaging kan vormen.
Vooral ons eigen land staat hier bekend om, aangezien eerder teruggegeven kunst niet goed werd beheerd en snel verloren ging.
Er zijn in andere landen van de wereld al wel succesvolle voorbeelden van samenwerking tussen Nederland en haar voormalige koloniën geweest.
Zo heeft onderzoek, uitgevoerd door Nederland en Sri Lanka, dit laatste land in staat gesteld om belangrijke kunstschatten terug te vorderen.
Landen als Indonesië hebben hun kunst teruggekregen
Vorig jaar heeft Nederland ook gehoor gegeven aan een teruggaveverzoek vanuit Indonesië. Dat resulteerde in de succesvolle teruggave van honderden culturele voorwerpen.
Zoals gezegd heeft Suriname geen interesse hiervoor getoond of moeite gemaakt.
Overigens zijn er vaker initiatieven geweest om geroofde (koloniale) kunstschatten terug te brengen naar ons land.
Heel succesvol waren deze pogingen niet, omdat alle teruggebrachte kunst binnen afzienbare tijd bleek te zijn vernietigd, verkocht of kwijtgeraakt.
Zo is een zeer zeldzaam pre-Colombiaanse houten masker, dat jaren in Nederland het pronkstuk was van een tentoonstelling over ons land, binnen twee weken "zoekgeraakt".
Onze originele Onafhankelijkheidsakte uit 1975 is ook "verdwenen" (we hebben wel een kopie vanuit Nederland gehad – redactie). En de wereldberoemde diorama's van kunstenaar Gerard Schouten zijn helaas ten prooi gevallen aan vocht, aangezien we geen klimatologisch verantwoorde opslag hiervoor kunnen garanderen.
De meeste kunst in ons land verdween of ging snel kapot
Dat laatste speelt ook een groot probleem binnen het Surinaams Museum. Deze heeft vanuit Nederland zowel veel historische documenten als een klimaatinstallatie gehad.
Omdat de stroom echter niet altijd werd betaald, is deze uitgevallen met rampzalige gevolgen voor de papieren documenten van dien.
Een ander probleem dat lange tijd speelde was dat men de sleutel van het museum kwijt was. In het museum zat ook een restaurant, maar deze was vaker gesloten dan open.
Om toegang tot de collectie te krijgen, moest men via het restaurant naar binnen. Aangezien de ondernemer de enige was met een sleutel, kon niemand dus naar binnen als hij zijn establishement gesloten hield.
Surinaams Museum
cultural heritage
Bron : Nuffic / Rijksmuseum in Amsterdam / Trouw (NL)
Kunnen wij onze eigen kunstschatten beheren?
Wilt u reageren op de vraag?
Lees verder in de gratis app!