PARAMARIBO, 26 februari 2024 – Vanwege het boek "Zakendoen in Suriname – corruptie op hoog niveau" heeft president Chandrikapersad Santokhi een heel leger aan advocaten ingezet om de auteur, Gerard van den Bergh, in Nederland op te sporen en aan te klagen.
In een betoog van maar liefst anderhalf uur lang heeft de advocaat van Chan geprobeerd, bij de Nederlandse rechter, te bewijzen dat de ondernemer daadwerkelijk strafbaar is en hiervoor moet boeten.
Veel juristen, waaronder (logischerwijze) de advocaat van Van den Bergh vonden het verweer van onze president "laf, armoedig en bovenal kansloos".
Het grootste probleem, volgens de verdediging, is dat Chandrika denkt dat hij heel wat is, maar buiten Suriname weinig voorstelt.
Daarbij komt dat de president als privépersoon aangifte heeft gedaan, maar juist als president in het boek wordt bekritiseerd. Volgens de Nederlandse wet zijn dat twee totaal verschillende zaken en had Chan dus als president van ons land zijn beklag moeten doen, en niet als individuele burger.
Een burger is in Nederland net zo belangrijk als de koning
Ook geldt dat men in Nederland naar de letter van de wet kijkt, en niet of je toevallig "bijzonder, belangrijk of een topper" bent.
Zo klaagt Santokhi als privépersoon Van den Bergh aan vanwege het gebruik van een (openbare) foto. Belangrijk is dat die foto hem echter als president afbeeldt, wat niets te maken heeft met Chan als individu.
Nog belangrijker is dat een president, als entiteit, helemaal geen beroep kan doen op het portretrecht, waarvan Chandrika stelt dat deze geschonden zou zijn; juridisch is dat in Nederland onmogelijk, aangezien hoogwaardigheidsbekleders geen portretrecht hebben op staatsieportretten.
Chan verwart zijn persoon als president met die van individu
Ook is achterhaald dat de foto in kwestie niet alleen volledig rechtenvrij is, maar ook "in opdracht gemaakt als officieel portret". Volgens het juridisch rechtsboek is dat laatste belangrijk, want als een foto "in nadrukkelijke opdracht is gemaakt", kan je daar vervolgens (als president) helemaal geen rechten op claimen.
Een andere zaak is dat de president de titel van het boek wil verbieden, omdat – volgens diens advocaat – hiermee gesteld wordt "dat er corruptie zou zijn in Suriname".
In Nederland is onze president "gewoon" een simpele burger
Chan ontkent het bestaan van corruptie in ons land, maar tegelijk heeft de auteur al weken geleden aangegeven een vraagteken (?) achter de titel te plaatsen.
De nieuwe titel wordt dus "Zakendoen in Suriname – corruptie op het hoogste niveau?".
Door het toevoegen van dit simpele ? teken, heeft de president – wat de verdediging betreft – geen poot om op te staan, omdat de titel nu een vraag stelt en geen claim doet.
Tenslotte blijkt de president ook de vormgeving van het omslag niet begrepen te hebben. Daarop staat, naast zijn rechtenvrije foto waar geen portretrecht op zit, een pistool afgebeeld.
Chandrika stelt dat hij daarmee als gevaarlijk crimineel wordt afgebeeld, maar dat blijkt onzin; het is het persoonlijke vuurwapen van Van den Bergh zelf die hij daarvoor op de cover heeft gezet.
Het was voor de Nederlandse ondernemer, zo blijkt uit het boek, zo gevaarlijk om hier te werken dat hij op een gegeven moment zelfs een vuurwapenvergunning moest aanvragen.
Vlak nadat hij het bewuste pistool had verkregen, is er ook daadwerkelijk een moordaanslag op hem gepleegd, maar wist hij – dankzij het wapen – dit te voorkomen.
In het boek doet hij daar uitgebreid verslag van, en daar komt de afbeelding van het vuurwapen ook vandaan.
Zowel de Nederlandse rechter als verdediging van Van den Bergh moesten af en toe zichtbaar hun wenkbrauwen fronzen op de momenten dat de advocaat van Chandrika – die zeer slecht uit zijn woorden kwam – probeerde zijn cliënt te verdedigen.
De rechter keek af en toe vreemd op bij het betoog van Chan
Het lijkt er dus op dat onze president zich verkijkt in zijn "macht en invloed" wat het Nederlandse recht betreft, omdat men hem daar gewoon behandelt als persoon.
Hoe dan ook is het nu aan de rechter om alle aanklachten, gegrond of niet, te beoordelen en daar binnenkort uitspraak over te doen.
De eerste "slag" om een totaalverbod van het boek en vervolging van de auteur heeft onze president alvast verloren.
Er werd namelijk geëist dat het boek wereldwijd en per direct verboden zou worden. De Nederlandse rechter heeft dit terstond opzij geschoven en de eis niet ingewilligd.
De eerste eis van Chan werd snel niet ontvankelijk verklaard
De belangrijkste redenen om Chandrika in het ongelijk te stellen waren;
Deze eis is dus niet ontvankelijk verklaard, omdat er geen reden toe was dit wel te doen.
Al met al is het boek, waar beschikbaar, dus niet verboden en ook komt er geen "extra snelle uitspraak", zoals de eis van onze president wel was.
Santokhi kon niet duidelijk maken waarom hij haast had
De Nederlandse rechter gaat zich nu eerst goed over de zaak buigen en zal pas in de eerste week van maart hierop terugkomen.
Wie gaat winnen
– Sheriff of rechter? –
Voor wie geïnteresseerd is, volgt hieronder (een zeer klein deel) van het verweer van Van den Bergh, voor de rechter in Nederland.
Ik wil de dagvaarding (van de president – redactie) doornemen en zal dat stapsgewijs doen.
Ten eerste wil ik een bezwaar indienen van het "niet ontvankelijk verklaren van een ambt".
Een president in de vorm van ambtsdrager kan binnen de Nederlandse wet namelijk helemaal geen aanspraak maken op portretrecht.
Daar is het begrip "portretrecht" namelijk helemaal niet bedoeld, want het portretrecht behoort toe aan de geportretteerde persoon en in dit geval is dat de heer Santokhi als privépersoon, en dus nadrukkelijk niet als drager van zijn ambt (verbonden aan het instituut van een regering).
In Nederland kent een ambtsdrager geen portretrecht
Verder heeft de president nagelaten een direct of indirect belang van dit portretrecht vast te leggen, waardoor hij – ook volgens het Europese Hof – nalatig is geweest met de algemene belangen van de rechten van de mens.
Het portretrecht behoort namelijk tot het universele Mensenrecht, maar het ambt van een president biedt volgens jurisprudentie helemaal geen levenssfeer om dit recht te beschermen.
De dagvaarding voor deze zogenaamde schending is ook totaal niet onderbouwd. Er wordt inhoudelijk op geen enkel vlak iets vermeld, noch worden er onrechtmatigheden in het gebruik van de foto aangegeven.
Alle beschuldigingen worden door mijn cliënt (Van den Bergh – redactie) dan ook zonder restrictie betwist, waarmee zowel de president van de Republiek Suriname als de Staat, of
het Instituut van de Staat niet ontvankelijk worden verklaard.
De president van Suriname geeft aan dat de titel van het boek een overtreding zou zijn.
Maar mijn cliënt heeft weken terug al aangegeven dat het omslag hiervan wordt aangepast.
Zo staat er nu een vraagteken achter de titel, exact zoals de president al geëist had in zijn aanvankelijke dagvaarding. Blijkbaar hebben ze de response dan niet goed gelezen, want aan deze eis is direct voldaan; men loopt achter de zaken aan.
Chandrika klaagt nu iemand aan vanwege een vraagteken
Het hele belang van "de vraagteken achter de titel" wil ik dus ook als niet ontvankelijk omschrijven, want men heeft hier geen enkel direct (of indirect) belang bij aangezien de titel niet meer in originele vorm bestaat.
Hiermee valt integraal de eis van de president dat alles een "zeer spoedeisend belang" zou hebben. Er is immers geen sprake van spoed, aangezien de eis al ingewilligd is.
Ook heeft de president aangeven dat zijn persoon als president zeer veel last ondervind van het boek.
In het Nederlands staatsrecht is een president echter geen persoon, het is gewoon een baan en die zaken kan je niet door elkaar halen.
De acties van Santokhi zouden ondoordacht en 'dom' zijn
De actie van de president om nu mensen op te pakken, winkels te verbieden en kranten te onderdrukken, maken juist dat alle aandacht op dit boek komt. Het zogenaamde Barbra Streisand effect wat zorgt voor de aandacht die je met alle macht wil voorkomen.
Het gedrag van de heer Santokhi is wat dat betreft zeer ondoordacht en roept op tot een focus die hij probeert te verleggen. Ook wat dat betreft, geeft hij hiermee aan dat er totaal geen spoedeisend belang is, aangezien je anders alles op een meer subtiele wijze zou proberen op te lossen.
De eis van de president dat alles via een kort geding moet worden afgehandeld, wil ik bij deze weerleggen. De zaak leent zich simpelweg niet voor een sterk juridisch wapen als een "kort geding" en ik zal uitleggen waarom.
Zoals gezegd is er op geen enkele manier onderbouwd waarom er sprake is van een spoedeisend belang. Als we dan daadwerkelijk de wederzijdse belangen afwegen, dan hebben we te maken met het belang van een privépersoon (Santokhi als individu – redactie) tegenover de persvrijheid en vrijheid van meningsuiting.
Chan heeft geen onderbouwd belang voor een kort geding
Hieronder valt ook het recht op vrije nieuwsgaring van de burger, oftewel het recht van het publiek om informatie en ideeën te ontvangen. Dit zodat er niet door gebrek aan bekendheid bij het grote publiek misstanden zouden kunnen ontstaan die de samenleving raken en kunnen blijven voortbestaan.
De president wil dit allemaal verbieden en dat is een zeer rigoureuze aanklacht waarvan ik het belang totaal niet zie.
Ook wil ik wijzen op artikel 21 van de Nederlandse auteurswet.
De eiser (president Santokhi – redactie) beroept zich via zijn advocaat op deze wet, maar die is totaal niet op hem van toepassing.
Artikel 21 is namelijk voorbehouden aan portretten die zijn vervaardigd zonder een
daarvoor strekkende opdracht en we hebben net al via zijn advocaat gehoord dat die opdracht wel is gegeven. Het gaat hier namelijk om een staatsieportret van de president als individu, in het ambt van een staatshoofd; daarover heeft artikel 21 totaal geen zeggenschap.
De president claimt een wet die niet van toepassing is
Belangrijk is ook dat, zelfs als de individu Santokhi nooit de opdracht zelf heeft gegeven voor deze foto, deze toch buiten de kaders van de wetgeving valt. Elk staatsieportret dat in nadrukkelijke opdracht is vervaardigd, is vrij van portretrecht en kent geen auteursrecht zoals de aanklager nu stelt.
Tenslotte stelt de aanklager dat hij op de cover wordt neergezet als een corrupt persoon.
Wie het boek echter heeft gelezen, weet dat de heer Santokhi in het boek juist wordt beschreven als persoon die tegen corruptie wilde strijden. In die hoedanigheid is de foto ook gebruikt.
Chandrika wordt juist afgebeeld als 'man tegen corruptie'
De omslag toont het rechtenvrije staatsieportret van de president, in combinatie met een vraagstelling of er corruptie in Suriname zou zijn.
De heer Chandrika wordt daarbij neergezet als iemand die tegen deze corruptie zou zijn en nadrukkelijk niet als corrupt persoon.
Dat Santokhi zichzelf met corruptie associeert, ligt aan hem
Dat de heer Santokhi uit deze foto concludeert dat hij corrupt is, is dus een persoonlijke conclusie van hemzelf, maar zeker nooit de intentie van de auteur geweest.
Nederlandse rechter
– beslist geen kinderspel –
[Bron : rechtspraak Nederland (transcript) / Suriname Nieuws / Langeman Produkties
Maakt Chan kans?
Wilt u reageren op de vraag?
Lees verder in de gratis app!