PARAMARIBO, 8 juli 2024 – In de Namaqualand-regio van Zuid-Afrika zijn duizenden unieke zandheuvels ontdekt die samen tot wel 20% van het landschap bedekken.
Deze heuweltjies – wat "kleine heuvels" in het Afrikaans betekent – zijn feitelijk termietenheuvels.
Ze worden bewoond door de zuidelijke oogsttermiet, Microhodotermes viator, en vormen een complex netwerk van tunnels en nesten onder de grond.
Unieke vondst
In 2021 begon een groep aardwetenschappers met een onderzoek naar het zoute grondwater in dit gebied. Ze ontdekten dat het zoutgehalte verband hield met de locatie van de heuweltjies.
Radiokoolstofdatering onthulde vervolgens dat sommige van deze termietenheuvels tussen de 34.000 en 13.000 jaar oud zijn, waarmee ze de oudste bewoonde termietenheuvels ter wereld zijn.
De eerder bekende oudste heuvels waren slechts 4.000 jaar oud en de nieuwe ontdekking biedt daarmee een totaal nieuw inzicht in het verleden van onze planeet.
De termietenheuvels fungeren als een levend archief van milieuomstandigheden van duizenden jaren geleden. Bovendien blijkt dat termieten een belangrijke rol spelen in de koolstofcyclus.
De heuvels "leven" al 35.000 jaar op exact dezelfde manier
Door deze en andere termietenheuvels te bestuderen, kunnen wetenschappers beter begrijpen hoe koolstof wordt opgeslagen, een proces dat cruciaal is voor het tegengaan van klimaatverandering.
Namaqualand staat bekend om zijn biodiversiteit en kleurrijke lentebloemen, maar het is ook een droog gebied met schaars oppervlaktewater en zout grondwater.
Tijdens zeldzame, hevige regenbuien fungeren de termietenheuvels als waterkanalen, waarbij ze regenwater in de heuvels leiden. Dit spoelt de zouten en koolstof die zich duizenden jaren hebben opgehoopt naar het grondwatersysteem.
Termietenheuvels
– Namaqualand –
Hierdoor wordt koolstof die door de termieten is verzameld en opgeslagen in de heuvels diep onder de grond bewaard, wat helpt bij het vastleggen van koolstof voor lange periodes.
De unieke gedrag van termieten draagt bij aan deze koolstofopslag. Ze brengen organisch materiaal, zoals kleine stokjes, diep in de grond, wat helpt bij de langdurige opslag van koolstof.
Deze bevindingen benadrukken hoe belangrijk termieten zijn als ecosysteem-ingenieurs.
Hun activiteiten beïnvloeden het milieu aanzienlijk. De heuvels beslaan "slechts" 25% van het gebied in Namaqualand, maar dragen bij aan bijna 50% van de totale organische koolstofvoorraad in de bodem.
De termietenheuvels kunnen koolstofproblemen oplossen
Door termietenheuvels in wetenschappelijke koolstofmodellen op te nemen, kan er dus een veel beter en uitgebreider begrip ontstaan van de wereldwijde koolstolfproblematiek.
Tekst : Dian Rahardjo-Widodo (Suriname Nieuws) / artist impression : Langeman Produkties
Heeft u wel eens een termieten, of mierenheuvel gezien?
Wilt u reageren op de vraag?
Lees verder in de gratis app!